การอาบแช่น้ำเป็น รูปแบบของการใช้น้ำเพื่อสุขภาพเก่าแก่ที่สุดของมนุษย์ ในสังคมตะวันตกมีชื่อเรียกการแช่น้ำว่า Balneotherapy หมายถึง การอาบแช่ในน้ำพุร้อน หรือน้ำแร่ในธรรมชาติ ซึ่งรวมถึงการดื่มน้ำหรือน้ำแร่ด้วย วิธีการอาบแช่น้ำปรากฏอยู่ในหลายวัฒนธรรม ทั้งวัฒนธรรมกรีก โรมัน จีน และญี่ปุ่น ในเขตภูมิอากาศหนาวหรืออบอุ่น น้ำตามแหล่งน้ำธรรมชาติ เช่น แม่น้ำ
อ้างอิงรูปภาพ : Der Jungbrunnen (น้ำพุแห่งอายุวัฒนะ หรือ Fountain of Youth)
ลำธารและทะเลสาปจะเย็นไม่สามารถใช้อาบแช่ได้ ทำให้ต้องอาศัยใช้แหล่งน้ำพุร้อนหรือน้ำแร่ร้อนที่ได้รับพลังงานความร้อนจากใต้พิภพสำหรับการอาบแช่ ดังนั้นการอาบแช่น้ำในเขตอากาศหนาวหรืออบอุ่น จึงมักจะจำกัดอยู่เฉพาะบริเวณที่มีแหล่งน้ำพุร้อนจากธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่ เช่นตามแหล่งพักผ่อนแบบสปาของประเทศต่างๆในทวีปยุโรปและอเมริกา
อ้างอิงรูปภาพ : อุทยานแห่งชาติเทือกเขาเกรทสโมคกี้
ตามแหล่งน้ำพุร้อนในประเทศญี่ปุ่นซึ่งมีชื่อเป็นภาษาญี่ปุ่นว่า “ออนเซน” ส่วนในเขตภูมิอากาศร้อน เช่น ในอินเดีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ น้ำในแม่น้ำลำคลองตามธรรมชาติมีอุณหภูมิไม่เย็นจัดสามารถใช้เพื่ออาบแช่ได้สบายตลอดปี ผู้คนที่อาศัยในเขตร้อนจะใช้การอาบแช่น้ำเพื่อช่วยระบายความร้อน และชำระล้างเหงื่อไคล ทำให้ร่างกายให้สะอาด และจิตใจสดชื่น
อ้างอิงรูปภาพ : บ่อน้ำพุร้อนที่ประเทศญี่ปุ่น
ผลของการอาบแช่น้ำ นอกจากจะเกิดจากน้ำโดยตรงแล้ว ยังเกิดจากการถ่ายเทพลังงานความร้อนระหว่างน้ำกับร่างกาย ซึ่งขึ้นอยู่กับอุณหภูมิของน้ำที่ใช้ด้วย ดังนั้นในบางแห่งจึงเรียกรวมกันว่าเป็นการบำบัดด้วยการอาบแช่น้ำและความร้อน ขณะอาบแช่น้ำ แรงพยุง แรงดัน และแรงต้านทานจะส่งผลทางสรีรวิทยาต่อการไหลเวียนโลหิต การหายใจ กล้ามเนื้อ กระดูกและข้อ การหลั่งฮอร์โมน และการขับถ่ายปัสสาวะอย่างกว้างขวาง
การแพทย์แผนปัจจุบันเชื่อว่าสรรพคุณของน้ำที่มีต่อสุขภาพในการบำบัดรักษาเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาขณะแช่น้ำโดยตรง แร่หรือสารอื่นๆที่ละลายในน้ำไม่ได้มีส่วนสำคัญมากนัก การอาบแช่ในน้ำร้อนทำให้มีการขยายหลอดเลือดบริเวณผิวหนัง ทำให้มีเลือดมาเลี้ยงมากขึ้น กล้ามเนื้อที่ได้รับความร้อนจะคลายตัวและยืดเหยียดได้มาก ในขณะที่การแช่น้ำเย็นจะทำให้การระบายความร้อนออกจากร่างกายดีขึ้น เส้นเลือดบริเวณผิวหนังหดตัวทำให้มีเลือดมาเลี้ยงน้อยลง
การอาบแช่น้ำมีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายอย่าง การแช่น้ำที่อุณหภูมิใกล้เคียงกับร่างกาย นาน20-30 นาทีจะช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและสดชื่น การแช่น้ำอุ่นช่วยแก้อาการนอนไม่หลับและลดความเครียด การแช่น้ำร้อนช่วยให้ลดอาการปวดข้อและช่วยการหายใจให้ดีขึ้น การแช่น้ำเย็นใช้สำหรับลดไข้และกำจัดอาการเหนื่อยล้า กระตุ้นให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่า ช่วยลดอาการบวมและการอักเสบ
การแช่ตัวด้วยน้ำอุ่น (Neutral Bath)
การแช่ตัวในน้ำอุณหภูมิของน้ำควรจะอยู่ประมาณ 33-37 องศาเซลเซียส ระดับน้ำใน อ่างต้องท่วมไหล่ของลูกค้า ระยะเวลาในการแช่ตัวในอ่าง 15-20 นาที
ประโยชน์ของการแช่น้ำอุ่น
- ช่วยทำให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย ช่วยบรรเทาอาการติดยึดของกล้ามเนื้อ
- ช่วยทำให้เส้นโลหิตขยายตัว ทำให้ความดันโลหิตลดลงได้
- ช่วยให้มีโลหิตไปเลี้ยงกล้ามเนื้อต่าง ๆ และตามผิวหนังดีขึ้น
- ทำให้เนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกายได้รับอาหารและออกซิเจนเพิ่มขึ้น อีกทั้งสามารถขับ สารพิษออกจากร่างกาย
- ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มของร่างกาย
- ช่วยลดอาการเครียด เกินการผ่อนคลาย
การแช่ตัวด้วยน้ำร้อน
อุณหภูมิที่ใช้ในการแช่ตัว ประมาณ 40 องศาเซลเซียส ส่วนใหญ่ลูกค้าที่เป็นคนเอเชียจะไม่สามารถทนต่อความร้อนนี้ได้ อุณหภูมิและระยะเวลาที่ใช้สามารถปรับได้โดย Therapist จะอยู่ด้วยตลอดเวลา
- ประโยชน์ของการแช่ตัวด้วยน้ำร้อน
- ช่วยในกรณีที่ลูกค้ามีปัญหาการนอนไม่หลับเรื้อรัง
- ช่วยให้นอนหลับง่าย
- ช่วยให้ผ่อนคลาย
- ช่วยให้มีการขับสารพิษออกจากร่างกาย
- ช่วยกระตุ้นให้มีการไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น
- ช่วยบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อและข้อต่างๆ
ข้อควรระวังในการแช่ตัวด้วยน้ำร้อน
- ไม่ควรใช้เป็นเวลานานเกินไปเพราะอาจเกิดอาการหน้ามืด เป็นลมได้
- ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติความดันโลหิตสูง
- ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจ
การแช่ตัวด้วยน้ำเย็น (Cold Bath)
การแช่ตัวด้วยน้ำเย็นอุณหภูมิควรจะอยู่ประมาณ 12 –15 องศาเซลเซียส เวลาในการแช่ตัวประมาณ 5 –15 วินาที ผู้ที่เคยชินอาจแช่ได้ 1-2 นาที ประโยชน์ของการแช่ด้วยน้ำเย็น การแช่ด้วยน้ำเย็นช่วยทำให้เส้นโลหิตมีการหดตัวในขณะแช่ และเส้นเลือดจะขยายตัวเมื่อพ้นจากการแช่น้ำเย็น จะช่วยลดอาการอักเสบ
- ช่วยกระตุ้นภูมิต้านทานของร่างกาย
- ช่วยรักษาความร้อนของร่างกาย
ข้อควรระวังสำหรับการแช่ด้วยน้ำเย็น
- ไม่ควรใช้กับลูกค้าที่มีประวัติไม่สามารถทนความเย็นได้
- ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจ
- ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติเป็นโรคความดันสูง
การแช่ตัวน้ำอุ่นสลับกับการอาบน้ำเย็น (Alternate Bath)
วัตถุประสงค์หลักเพื่อกระตุ้นระบบภูมิต้านทานให้ทำงานดีขึ้น แต่ผู้ที่สามารถให้บริการต้องมี ความรู้ ความเข้าใจในเรื่องของอุณหภูมิเป็นอย่างดี ประโยชน์ของการแช่น้ำอุ่นสลับกับการอาบน้ำเย็น
- ช่วยปรับสมดุลของระบบประสาทอัตโนมัติ
- ช่วยปรับสมดุลของระบบฮอร์โมน
- ช่วยปรับสมดุลของระบบภูมิต้านทาน
ข้อควรระวังสำหรับการแช่น้ำอุ่นสลับกับการอาบน้ำเย็น
- ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจ
- ควรระวังในการใช้กับลูกค้าที่มีประวัติโรคความดันสูง
- การนั่งแช่น้ำ (Hot Sitz Bath)
คือการนั่งแช่ก้นในอ่างน้ำจนท่วมถึงบริเวณสะโพก เป็นวิธีที่ใช้สำหรับการรักษาการติดเชื้อและอักเสบบริเวณทวารหนักและช่องคลอด เช่น ฝีคัณฑสูตร ริดสีดวงทวาร การแช่น้ำร้อนสลับน้ำเย็นจะช่วยให้การไหลเวียนของโลหิตดีขึ้น ลดอาการปวดและการติดเชื้อหายเร็ว
ข้อมูลจาก : บ้านจอมยุทธ
